Γιατί δημιουργήθηκαν οι τοπικοί οργανισμοί (ένα είδος τοπικής κυβέρνησης);
1. για να εξασφαλιστεί ο ανεφοδιασμός των ελληνικών στρατευμάτων
2. για να οργανωθούν πολιτικά οι περιοχές που απελευθερώνονταν
3. για να διαχειριστούν οι εθνικές γαίες (ή εθνικά κτήματα), δηλαδή η ακίνητη οθωμανική περιουσία, που πλέον είχε περάσει σε ελληνικά χέρια.
Από ποιους ελέγχονταν οι τοπικοί οργανισμοί;
Οι περισσότεροι ελέγχονταν από προεστούς, Φαναριώτες και ιεράρχες. Οι παρουσία εκπροσώπων της κατώτερης τάξης ήταν πολύ σπάνια.
Ποιοι ήταν οι κυριότεροι πολιτικοί οργανισμοί;
• Η Πελοποννησιακή Γερουσία : φτιάχτηκε με πρωτοβουλία Πελοποννήσιων προεστών, χωρίς να συμμετέχουν οι αγωνιστές της επανάστασης.
• Η Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας (δυτικής Στερεάς Ελλάδας) που είχε επικεφαλής τον Φαναριώτη πολιτικό Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.
• Ο Άρειος Πάγος, που διοικούσε την Ανατολική Στερεά Ελλάδα και είχε επικεφαλής τον επίσης Φαναριώτη Θεόδωρο Νέγρη.
Η συγκρότηση των τοπικών οργανισμών βοήθησε στο να αντιμετωπιστούν διάφορα προβλήματα, αλλά έφερε στο φως και διάφορες διαμάχες :
Το καλοκαίρι του 1821 έφτασε στην Πελοπόννησο ο Δημήτριος Υψηλάντης, αδερφός του ηγέτη της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρου Υψηλάντη, προκειμένου να αναλάβει την ηγεσία της επανάστασης. Τότε πολλοί οπλαρχηγοί και Φιλικοί, που ήταν αντίθετοι με τους προεστούς, τους Φαναριώτες και τους ιεράρχες συσπειρώθηκαν γύρω του. Οι προεστοί της Πελοποννήσου αρνήθηκαν να συνεργαστούν με τον Υψηλάντη κι έτσι απειλήθηκαν σφαγές με εξοργισμένους αγωνιστές. Οι σφαγές δεν έγιναν χάρη στην παρέμβαση του Κολοκοτρώνη.
Α’ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ (Επίδαυρος, Δεκέμβριος 1821-Ιανουάριος 1822)
Η ανάγκη ενιαίας διεύθυνσης του Αγώνα, οδήγησε σε εκλογές για την ανάδειξη παραστατών (εκπροσώπων του λαού που θα αποτελούσαν την Εθνική Συνέλευση).
• Η Εθνοσυνέλευση έμεινε γνωστή ως Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου και ψήφισε το 1ο ελληνικό σύνταγμα, γνωστό ως Σύνταγμα της Επιδαύρου. Ήταν ένα κείμενο επηρεασμένο από την γαλλική επανάσταση, που διακήρυττε την ανεξαρτησία της Ελλάδας και θέσπιζε το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας (μοναδική εξαίρεση σε όλη την Ευρώπη, όπου επικρατούσε η βασιλεία !!!).
• Για να μην ξεσηκώσει την αντίδραση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, η Εθνοσυνέλευση διακήρυξε ότι η επανάσταση ήταν εθνική και δεν είχε κοινωνικοανατρεπτικές προθέσεις.
• Τέλος, η διοίκηση θα αποτελούταν από 2 σώματα με ετήσια θητεία : το Εκτελεστικό (κυβέρνηση) με πέντε μέλη και πρόεδρο τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και το Βουλευτικό με 70 μέλη και πρόεδρο τον Δημήτριο Υψηλάντη. Ωστόσο στο Βουλευτικό πλειοψηφούσαν οι προεστοί κι έτσι το έργο του Υψηλάντη γινόταν πολύ δύσκολο.
Β’ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ (Άστρος, Μάρτιος-Απρίλιος 1823)
• Εγκρίθηκε μια ελαφρώς τροποποιημένη εκδοχή του Συντάγματος της Επιδαύρου, ο νόμος της Επιδαύρου
• Καταργήθηκαν οι τοπικοί οργανισμοί και το αξίωμα του αρχιστράτηγου που είχε ο Κολοκοτρώνης
• Αρχηγός του Εκτελεστικού ορίστηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και του Βουλευτικού ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.
Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Το φθινόπωρο του 1823 ξέσπασε πολιτική σύγκρουση που μετά από λίγο εξελίχθηκε σε ένοπλη αναμέτρηση. Οι αιτίες του εμφυλίου :
1. Από τη μια πλευρά ήταν οι Έλληνες που διέθεταν προεπαναστατικά εξουσία και επιθυμούσαν να την διατηρήσουν (πρόκριτοι, ιεράρχες, Φαναριώτες) και από την άλλη, οι Έλληνες που αναδείχθηκαν πρωταγωνιστές μέσα από τον Αγώνα (οπλαρχηγοί, Φιλικοί).
2. Ο τρόπος διαχείρισης των δανείων που είχαν συναφθεί με την Αγγλία.
3. Οι τοπικιστικές διαφορές
4. Οι προσωπικές φιλοδοξίες
Α’ φάση Εμφυλίου (φθινόπωρο 1823- καλοκαίρι 1824)
Συγκρούστηκαν οι δυο παρατάξεις : οι οπλαρχηγοί και Φιλικοί με αρχηγό τον Κολοκοτρώνη (αντιπρόεδρο του Εκτελεστικού) και οι προεστοί και Φαναριώτες με αρχηγό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο (πρόεδρο του Βουλευτικού). Ο Μαυροκορδάτος εξασφάλισε την υποστήριξη των προεστών της Πελοποννήσου και της Ύδρας και έτσι ο Κολοκοτρώνης υποχώρησε αναγκαστικά.
Β’ φάση Εμφυλίου (Ιούλιος 1824-Ιανουάριος 1825)
Ο Μαυροκορδάτος και οι Υδραίοι συμμάχησαν με τον Ιωάννη Κωλέττη που επηρέαζε πολλούς οπλαρχηγούς της Στερεάς και απέκλεισαν τους Πελοποννήσιους από την εξουσία. Στρατεύματα από τη Στερεά λεηλάτησαν τη βόρεια Πελοπόννησο κι έτσι οι Πελοποννήσιοι αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν. Ο Κολοκοτρώνης και ο Ανδρούτσος φυλακίστηκαν. Ο τελευταίος δολοφονήθηκε στη φυλακή.
Γ’ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ (Επίδαυρος/Τροιζήνα, 1826/άνοιξη 1827)
Αρχικά συγκλήθηκε στην Επίδαυρο, αλλά διέκοψε τις εργασίες της όταν έγινε γνωστή η πτώση του Μεσολογγίου. Ξανάρχισε τις εργασίες της στην Τροιζήνα το 1827 και αποφάσισε :
1. Κυβερνήτης της Ελλάδας εκλέχθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας με θητεία 7 ετών
2. Ψηφίστηκε το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδας που βασιζόταν στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών, διαπνεόταν από φιλελεύθερες ιδέες και ήταν το πιο δημοκρατικό σύνταγμα της εποχής του.
1. για να εξασφαλιστεί ο ανεφοδιασμός των ελληνικών στρατευμάτων
2. για να οργανωθούν πολιτικά οι περιοχές που απελευθερώνονταν
3. για να διαχειριστούν οι εθνικές γαίες (ή εθνικά κτήματα), δηλαδή η ακίνητη οθωμανική περιουσία, που πλέον είχε περάσει σε ελληνικά χέρια.
Από ποιους ελέγχονταν οι τοπικοί οργανισμοί;
Οι περισσότεροι ελέγχονταν από προεστούς, Φαναριώτες και ιεράρχες. Οι παρουσία εκπροσώπων της κατώτερης τάξης ήταν πολύ σπάνια.
Ποιοι ήταν οι κυριότεροι πολιτικοί οργανισμοί;
• Η Πελοποννησιακή Γερουσία : φτιάχτηκε με πρωτοβουλία Πελοποννήσιων προεστών, χωρίς να συμμετέχουν οι αγωνιστές της επανάστασης.
• Η Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας (δυτικής Στερεάς Ελλάδας) που είχε επικεφαλής τον Φαναριώτη πολιτικό Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.
• Ο Άρειος Πάγος, που διοικούσε την Ανατολική Στερεά Ελλάδα και είχε επικεφαλής τον επίσης Φαναριώτη Θεόδωρο Νέγρη.
Η συγκρότηση των τοπικών οργανισμών βοήθησε στο να αντιμετωπιστούν διάφορα προβλήματα, αλλά έφερε στο φως και διάφορες διαμάχες :
Το καλοκαίρι του 1821 έφτασε στην Πελοπόννησο ο Δημήτριος Υψηλάντης, αδερφός του ηγέτη της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρου Υψηλάντη, προκειμένου να αναλάβει την ηγεσία της επανάστασης. Τότε πολλοί οπλαρχηγοί και Φιλικοί, που ήταν αντίθετοι με τους προεστούς, τους Φαναριώτες και τους ιεράρχες συσπειρώθηκαν γύρω του. Οι προεστοί της Πελοποννήσου αρνήθηκαν να συνεργαστούν με τον Υψηλάντη κι έτσι απειλήθηκαν σφαγές με εξοργισμένους αγωνιστές. Οι σφαγές δεν έγιναν χάρη στην παρέμβαση του Κολοκοτρώνη.
Α’ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ (Επίδαυρος, Δεκέμβριος 1821-Ιανουάριος 1822)
Η ανάγκη ενιαίας διεύθυνσης του Αγώνα, οδήγησε σε εκλογές για την ανάδειξη παραστατών (εκπροσώπων του λαού που θα αποτελούσαν την Εθνική Συνέλευση).
• Η Εθνοσυνέλευση έμεινε γνωστή ως Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου και ψήφισε το 1ο ελληνικό σύνταγμα, γνωστό ως Σύνταγμα της Επιδαύρου. Ήταν ένα κείμενο επηρεασμένο από την γαλλική επανάσταση, που διακήρυττε την ανεξαρτησία της Ελλάδας και θέσπιζε το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας (μοναδική εξαίρεση σε όλη την Ευρώπη, όπου επικρατούσε η βασιλεία !!!).
• Για να μην ξεσηκώσει την αντίδραση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, η Εθνοσυνέλευση διακήρυξε ότι η επανάσταση ήταν εθνική και δεν είχε κοινωνικοανατρεπτικές προθέσεις.
• Τέλος, η διοίκηση θα αποτελούταν από 2 σώματα με ετήσια θητεία : το Εκτελεστικό (κυβέρνηση) με πέντε μέλη και πρόεδρο τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και το Βουλευτικό με 70 μέλη και πρόεδρο τον Δημήτριο Υψηλάντη. Ωστόσο στο Βουλευτικό πλειοψηφούσαν οι προεστοί κι έτσι το έργο του Υψηλάντη γινόταν πολύ δύσκολο.
Β’ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ (Άστρος, Μάρτιος-Απρίλιος 1823)
• Εγκρίθηκε μια ελαφρώς τροποποιημένη εκδοχή του Συντάγματος της Επιδαύρου, ο νόμος της Επιδαύρου
• Καταργήθηκαν οι τοπικοί οργανισμοί και το αξίωμα του αρχιστράτηγου που είχε ο Κολοκοτρώνης
• Αρχηγός του Εκτελεστικού ορίστηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και του Βουλευτικού ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.
Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Το φθινόπωρο του 1823 ξέσπασε πολιτική σύγκρουση που μετά από λίγο εξελίχθηκε σε ένοπλη αναμέτρηση. Οι αιτίες του εμφυλίου :
1. Από τη μια πλευρά ήταν οι Έλληνες που διέθεταν προεπαναστατικά εξουσία και επιθυμούσαν να την διατηρήσουν (πρόκριτοι, ιεράρχες, Φαναριώτες) και από την άλλη, οι Έλληνες που αναδείχθηκαν πρωταγωνιστές μέσα από τον Αγώνα (οπλαρχηγοί, Φιλικοί).
2. Ο τρόπος διαχείρισης των δανείων που είχαν συναφθεί με την Αγγλία.
3. Οι τοπικιστικές διαφορές
4. Οι προσωπικές φιλοδοξίες
Α’ φάση Εμφυλίου (φθινόπωρο 1823- καλοκαίρι 1824)
Συγκρούστηκαν οι δυο παρατάξεις : οι οπλαρχηγοί και Φιλικοί με αρχηγό τον Κολοκοτρώνη (αντιπρόεδρο του Εκτελεστικού) και οι προεστοί και Φαναριώτες με αρχηγό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο (πρόεδρο του Βουλευτικού). Ο Μαυροκορδάτος εξασφάλισε την υποστήριξη των προεστών της Πελοποννήσου και της Ύδρας και έτσι ο Κολοκοτρώνης υποχώρησε αναγκαστικά.
Β’ φάση Εμφυλίου (Ιούλιος 1824-Ιανουάριος 1825)
Ο Μαυροκορδάτος και οι Υδραίοι συμμάχησαν με τον Ιωάννη Κωλέττη που επηρέαζε πολλούς οπλαρχηγούς της Στερεάς και απέκλεισαν τους Πελοποννήσιους από την εξουσία. Στρατεύματα από τη Στερεά λεηλάτησαν τη βόρεια Πελοπόννησο κι έτσι οι Πελοποννήσιοι αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν. Ο Κολοκοτρώνης και ο Ανδρούτσος φυλακίστηκαν. Ο τελευταίος δολοφονήθηκε στη φυλακή.
Γ’ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ (Επίδαυρος/Τροιζήνα, 1826/άνοιξη 1827)
Αρχικά συγκλήθηκε στην Επίδαυρο, αλλά διέκοψε τις εργασίες της όταν έγινε γνωστή η πτώση του Μεσολογγίου. Ξανάρχισε τις εργασίες της στην Τροιζήνα το 1827 και αποφάσισε :
1. Κυβερνήτης της Ελλάδας εκλέχθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας με θητεία 7 ετών
2. Ψηφίστηκε το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδας που βασιζόταν στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών, διαπνεόταν από φιλελεύθερες ιδέες και ήταν το πιο δημοκρατικό σύνταγμα της εποχής του.
Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου