Ιστορία Α' Γυμνασίου : Πανελλήνιοι δεσμοί

Υπήρχε στην αρχαιότητα ενιαίο ελληνικό κράτος ;

Όχι. Δεν υπήρχε με τη σημερινή έννοια του όρου. Οι Έλληνες ζούσαν απλωμένοι σε ένα μεγάλο γεωγραφικό χώρο και ήταν χωρισμένοι σε πόλεις –κράτη.

Ποια ήταν τα κοινά στοιχεία τους;

α) Μιλούσαν όλοι την ίδια γλώσσα (με κάποιες διαφορές)

β) Λάτρευαν όλοι τους ίδιους θεούς.

Οι Έλληνες θέλοντας να ικανοποιήσουν το αίσθημα και την ιδέα ότι ανήκαν στον ίδιο λαό δημιούργησαν κάποιες εκδηλώσεις που είχαν πανελλήνιο χαρακτήρα. Αυτές ήταν :

1. Οι ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ : Ήταν η μεγαλύτερη συνάντηση των Ελλήνων. Γίνονταν κάθε 4 χρόνια και έπαιρναν μέρος μόνο Έλληνες. Ξεκίνησαν το 776 π.Χ (από τότε άρχισαν να χρονολογούν τα γεγονότα π.χ το 576 π.Χ το λέγανε : «έτος της 50ης Ολυμπιάδας», το 560 π.Χ «έτος της 54ης Ολυμπιάδας» κ.ο.κ.)Γίνονταν στην Ολυμπία (Πελοπόννησο) προς τιμήν του Δία, του οποίου ο ναός υπήρχε εκεί.Πριν από την έναρξή τους, κήρυκες περιέτρεχαν την Ελλάδα για να ενημερώσουν τον κόσμο. Οι πόλεμοι σταματούσαν (γινόταν εκεχειρία). Οι νικητές στεφανώνονταν με κλαδί αγριελιάς και θαυμάζονταν από όλον τον κόσμο. Η υποδοχή τους στην πόλη τους ήταν θριαμβευτική (γκρέμιζαν ένα κομμάτι του τείχους συμβολικά και από εκεί έμπαινε πάνω σε άρμα ο νικητής). Στη Σπάρτη ο ολυμπιονίκης αποκτούσε το προνόμιο να πολεμάει στη μάχη δίπλα στον βασιλιά.
2. Τα ΜΑΝΤΕΙΑ : Το πιο ονομαστό ήταν αυτό των Δελφών, που ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα. Ο θεός έδινε τους χρησμούς μέσω της ιέρειας (Πυθίας). Οι χρησμοί συχνά είχαν αμφίσημο νόημα (ερμηνεύονταν με διαφορετικούς τρόπους). Το μαντείο είχε τεράστια φήμη εντός και εκτός Ελλάδος.
3. Οι ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΕΣ : Οι πόλεις που βρίσκονταν γύρω από ένα ιερό έφτιαχναν ενώσεις με σκοπό την καλή λειτουργία και την ασφάλεια του ιερού. Αυτές λέγονταν αμφικτιονίες. Η πιο γνωστή ήταν η αμφικτιονία των Δελφών. Κάθε πόλη συμμετείχε στην ένωση με 2 αντιπροσώπους. Η ένωση συνεδρίαζε 2 φορές το χρόνο। Οι αποφάσεις που έπαιρναν ήταν σεβαστές από όλους।

Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης

Οι Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα 

Το μουσείο του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών 

Οι Δελφοί 


ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΕΣ

Οι αμφικτιονίες ήταν ένας θρησκευτικός και πολιτικός σύνδεσμος των Ελλήνων στην αρχαία Ελλάδα, που δημιουργούνταν με κέντρο τη λατρεία σ' ένα ιερό από τους κατοίκους των γύρω πόλεων. Το φαινόμενο αυτό συνέβαινε σε αρκετά από τα πιο κεντρικά ιερά της Ελλάδας και ο θεσμός των αμφικτιονιών ήταν πολύ παλιός, δηλαδή εμφανίστηκε και πριν από την ίδρυση πόλεων στην Ελλάδα, όταν οι κάτοικοι ζούσαν σε μια ορισμένη περιοχή διασκορπισμένοι εδώ και εκεί.

Από τα πολύ παλιά χρόνια, αμφικτιονίες γίνονταν σε πολλά ιερά της Ελλάδας. Στα ιερά αυτά έρχονταν για να προσφέρουν θυσίες κάτοικοι όχι μόνο των κοντινών γειτονικών περιοχών, αλλά και από μέρη αρκετά μακρύτερα. Γι' αυτό, στη διοργάνωση των κοινών εορτών και των εκδηλώσεων της λατρείας έπαιρναν μέρος αντιπρόσωποι όλων των περιοχών. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε ένα είδος θρησκευτικού συνδέσμου μεταξύ των πόλεων, που έπαιρναν μέρος στις διοργανώσεις και αργότερα μετατράπηκε σε πολιτικό σύνδεσμο, με τη μορφή της σημερινής ομοσπονδίας.

Αμφικτιονίες υπήρχαν πάρα πολλές στην αρχαία Ελλάδα.

Σπουδαιότερες και παλιότερες ήταν:

• Στην Καλαβρία, το σημερινό Πόρο, όπου υπήρχε ναός του Ποσειδώνα. Στην αμφικτιονία αυτή έπαιρναν μέρος επτά πόλεις.

• Στον Ογχηστό της Βοιωτίας, στο ναό του Ποσειδώνα.

• Στη Μυκάλη η αμφικτιονία των δώδεκα ιωνικών πόλεων με κέντρο το ναό του ελικώνιου Ποσειδώνα.

• Η αμφικτιονία της δωρικής εξάπολης στη Μικρά Ασία.

• Η αμφικτιονία της Δήλου, με κέντρο το ναό του Απόλλωνα, που έχασε τελείως τη σημασία της, όταν ιδρύθηκε η αθηναϊκή συμμαχία, με κέντρο τη Δήλο.

Σπουδαιότερη όμως αμφικτιονία ήταν των Δελφών, που δημιουργήθηκε από την ένωση τριών άλλων αμφικτιονιών. Η αμφικτιονία των Δελφών, που ονομάστηκε Πυλαία, έγινε μεγάλο πολιτικό κέντρο και επηρέασε σε πολύ μεγάλο βαθμό την πνευματική και ιστορική ελληνική ζωή. Σ' αυτήν την αμφικτιονία έπαιρναν μέρος δώδεκα λαοί: Βοιωτοί, Δωριείς, Ίωνες, Φωκείς, Θεσσαλοί και άλλοι, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας. Γι' αυτό, όταν οι αρχαίοι μιλούσαν γι' αμφικτιονικό συνέδριο, εννοούσαν κυρίως τη δελφική αμφικτιονία.

Για τις αμφικτιονίες ίσχυαν ορισμένοι κανόνες: π.χ. στην εποχή των αμφικτιονιών κάθε εχθροπραξία σταματούσε, ο ναός που λατρευόταν ήταν απαραβίαστο άσυλο και όσες πόλεις έπαιρναν μέρος στο συνέδριο έπρεπε να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους, ακολουθώντας ορισμένους νόμους. Παρ' όλα αυτά, οι πόλεις που έκαναν το αμφικτιονικό συνέδριο εξακολουθούσαν να είναι αυτοτελείς και ανεξάρτητες.

Κάθε έθνος (λαός) έστελνε στο συνέδριο αντιπροσωπεία από ιερομνήμονες, αγορατρούς και πυλαγόρες, όπως λέγονταν. Από κάθε αντιπροσωπεία δικαίωμα ψήφου είχαν μόνο δύο, ο ιερομνήμων και ο πυλαγόρας. Το αμφικτιονικό συνέδριο συνερχόταν δυο φορές το χρόνο, το φθινόπωρο στην Ανθήλη κοντά στις Θερμοπύλες και την άνοιξη στους Δελφούς. Διαχειριζόταν την περιουσία του ιερού των Δελφών, διοργάνωνε τους πυθικούς αγώνες και είχε το δικαίωμα να κηρύξει πόλεμο και να τιμωρήσει όποια πόλη καταπατούσε την ιερή περιουσία ή δεν πειθαρχούσε στους κανόνες των αμφικτιονιών. Επίσης είχε το δικαίωμα να επιβραβεύει με επαίνους όσους με τις πράξεις τους ενίσχυαν το θεσμό των αμφικτιονιών. Κάθε πόλη έδινε βαρύ όρκο ότι θα τηρήσει τις συμφωνίες, με φοβερές κατάρες εναντίον εκείνου που θα τον παρέβαινε.

Οι αμφικτιονίες ήταν η πρώτη προσπάθεια που έγινε για να ρυθμιστούν οι σχέσεις μεταξύ των λαών. Αργότερα ο θεσμός αυτός αντικαταστάθηκε από τα Κοινά και από τις συμπολιτείες και έτσι οι αμφικτιονίες εξαφανίστηκαν. Είναι αξιοπρόσεκτο όμως ότι εμφανίζουν πάρα πολλά κοινά σημεία με την Κοινωνία των Εθνών, που υπήρχε πριν από, τον Β' παγκόσμιο πόλεμο και με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών που υπάρχει σήμερα.

πηγή : http://www.livepedia.gr

ΒΙΝΤΕΟ : Αρχαία Ολυμπία, Ήλιδα, Ολυμπιακοί Αγώνες (α' μέρος) 

ΒΙΝΤΕΟ : Αρχαία Ολυμπία, Ήλιδα, Ολυμπιακοί Αγώνες (β' μέρος) 

ΒΙΝΤΕΟ : ΔΕΛΦΟΙ (Εκπαιδευτική Τηλεόραση)