Ομηρικές τεχνικές (εν συντομία)

Ομηρικές Τεχνικές

(εν συντομία)

Τεχνική in medias res

Η αφήγηση ξεκινά όχι από τη στιγμή που ο Οδυσσέας φεύγει από την Τροία, αλλά από τη μέση της περιπέτειάς του (όταν ο Οδυσσέας βρίσκεται στο νησί της Καλυψώς).

Ανάδρομη αφήγηση (flash-back)

Η αφήγηση για κάτι που έγινε πιο παλιά.

Συστολή του χρόνου (Επιτάχυνση)

Συστολή του χρόνου έχουμε όταν σε λίγους στίχους ο ποιητής αφηγείται γεγονότα που είχαν μεγάλη διάρκεια (το αντίθετο της επιβράδυνσης).

Διαστολή του χρόνου (Επιβράδυνση)

Διαστολή του χρόνου έχουμε όταν ο ποιητής αφηγείται με πολλούς στίχους τα γεγονότα που είχαν μικρή διάρκεια (το αντίθετο της επιτάχυνσης)

Σχήμα κύκλου

Όταν μια ενότητα αρχίζει και τελειώνει με τον ίδιο τρόπο ή την ίδια

Προοικονομία

Όταν ο ποιητής προετοιμάζει το κοινό για κάτι που θα γίνει αργότερα.

Ανθρωπομορφισμός

Όταν οι θεοί συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι

Ενανθρώπιση

Η  μεταμόρφωση ενός θεού σε άνθρωπο.

Επιφάνεια

Επιφάνεια είναι όταν οι θεοί εμφανίζονται ως θεοί στους ανθρώπους για να τους συμβουλεύσουν, να τους προειδοποιήσουν ή να τους δώσουν εντολές.

Ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της Οδύσσειας ή ανθρωποκεντρισμός.

Η αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι το κέντρο του κόσμου. Η σωτηρία και η καταστροφή οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στον ίδιο τον άνθρωπο, του οποίου τα κατορθώματα ή τα σφάλματα τονίζονται ιδιαίτερα και καθορίζουν την εξέλιξη της υπόθεσης.

Σχήμα Ύβρις – Νέμεσις – Τίσις

Δηλαδή, το σφάλμα/αμάρτημα (ύβρις) οδηγεί σε οργή των θεών (νέμεσις) και σε τιμωρία (τίσις).

Κατά το εικός και αναγκαίον

Κάτι που είναι ανάγκη να γίνει (αναγκαίον) παρουσιάζεται με τρόπο εύλογο, λογικό (εικός).

Επική ειρωνεία

Ονομάζουμε την τεχνική κατά την οποία εμείς (οι αναγνώστες) γνωρίζουμε κάτι, που ο ήρωας αγνοεί. Με την επική ειρωνεία διατηρείται αμείωτο το ενδιαφέρον του ακροατή-αναγνώστη για την εξέλιξη της υπόθεσης.

Παρέκβαση

Είναι μια τεχνική της αφήγησης, κατά την οποία διακόπτεται η ροή των γεγονότων με την παρεμβολή στοιχείων που φαινομενικά είναι άσχετα προς την ιστορία. Στην ενότητά μας έχουμε :

Αναχρονισμός

Όταν ο ποιητής μεταφέρει σε παλαιότερη εποχή στοιχεία που ίσχυαν στη δική του, την ομηρική εποχή.

Εκτεταμένες παρομοιώσεις (ομηρικές)

Είναι παρομοιώσεις που έχουν μεγάλη έκταση (ιδιαίτερα το αναφορικό μέρος). Μια παρομοίωση έχει τα εξής μέρη :
α) το αναφορικό μέρος : είναι στην αρχή της παρομοίωσης και συνήθως ξεκινά με το "πώς" ή το "όπως". 

β) το δεικτικό μέρος : ακολουθεί το αναφορικό και συνήθως ξεκινά με το "έτσι" 

γ) τους όρους που παρομοιάζονται  

δ) το κοινό στοιχείο των δύο όρων
Οι ομηρικές παρομοιώσεις :
1) πλαταίνουν την επική αφήγηση
2) προβάλλοντας το γνωστό και συνηθισμένο μας βοηθούν να γνωρίσουμε το νέο και άγνωστο
3) έχουν μεγάλη ποικιλία
4) δημιουργούν με το εκτενές αναφορικό τους μέρος μια αυτόνομη λυρική εικόνα

Δομή ικετευτικού λόγου προς θνητούς

1. Ικετευτική προσφώνηση

2. Προσπάθεια να κερδίσει την εύνοια του ικετευόμενου με εκτενές εγκώμιο

3. Σύντομη αναδρομή στα πάθη και τις περιπέτειες του παρελθόντος

4.Αναφορά στην πρόσφατη περιπέτεια

5. Παράκληση και υποβολή αιτήματος ικεσίας

6. Ευχές

Τυπικό αναγνώρισης

Α. ΑΠΟΥΣΙΑ (πολυετής απουσία του Οδυσσέα)

Β. ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ (απομόνωση των δύο προσώπων)

Γ. ΣΥΓΚΑΛΥΨΗ (συγκάλυψη του Οδυσσέα καθώς αρχικά έχει τη μορφή ζητιάνου)

Δ. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (αποκάλυψη της ταυτότητας και αποκατάσταση της εξωτερικής εμφάνισης του Οδυσσέα)

Ε. ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ (δυσπιστία από την πλευρά του Τηλέμαχου ή της Πηνελόπης)

Στ. ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ (δοκιμασία του Οδυσσέα με σημάδια που είναι μόνο στο ζευγάρι γνωστά π.χ. κλίνη)

Ζ. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ και ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ