Γλώσσα Γ' Γυμνασίου : ΕΝΟΤΗΤΑ 5

ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ

ΕΙΡΗΝΗ (ορισμός)

Ειρήνη είναι η κατάσταση αρμονίας, ισορροπίας, φιλότητας, ενότητας που επικρατεί σε διακρατικό και διαπροσωπικό επίπεδο. Πρόκειται για την αρμονική συνύπαρξη ατόμων και λαών.

 

Αποτελέσματα της ειρήνης

• Δυνατότητα  για  ολόπλευρη  ανάπτυξη  των  δυνατοτήτων  του  ανθρώπου – απόλαυση  της  ζωής  σε  όλες  της  τις  διαστάσεις.
• Δυνατότητα  για  ανάπτυξη  του  πολιτισμού  σε  όλους  τους  τομείς (επιστήμες, τέχνες, γράμματα)
• Δεν  κυριαρχεί  ο  άμεσος  κίνδυνος  του  θανάτουÞ αίσθημα  βεβαιότητας  και  ασφάλειαςÞανάπτυξη  δημιουργικότητας.
• Μείωση  των  τεράστιων  πολεμικών  δαπανών – δυνατότητα  αύξησης  των  κοινωνικών  παροχών – πολύπλευρη  ανάπτυξη  οικονομίας – βελτίωση  ποιότητας  ζωής.
• Επιτυγχάνεται  η  επικοινωνία  και  η  συνεργασία  ανάμεσα  στα  κράτη.
• Εξασφάλιση  ειρήνης Þ ανάπτυξη  αγώνων  για  την  επίλυση  άλλων  προβλημάτων  και  βελτίωση  τομέων  της  πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής  ζωής.
• Αποφυγή  ενός  πυρηνικού  ολοκαυτώματος  που  σήμερα  λόγω  των  εκσυγχρονισμένων  οπλικών  συστημάτων  μπορεί  να  επιφέρει  τεράστιες  καταστροφές.

ΠΟΛΕΜΟΣ (ορισμός)

Υπάρχουν διάφορα είδη πολέμων : επεκτατικοί, αμυντικοί, θρησκευτικοί, εμφύλιοι. Πόλεμος είναι η επικράτηση των συγκρούσεων και της αναταραχής. Είναι η βίαιη εκδήλωση των διαφωνιών, των ανταγωνισμών και των αντιθέσεων σε διακρατικό και διαπροσωπικό επίπεδο.

Ο πόλεμος είναι στη φύση του ανθρώπου;

Υπάρχουν δύο απόψεις :

1)      Υπάρχει η άποψη, σύμφωνα με την οποία, ο άνθρωπος σπρωγμένος συνήθως από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, εκφράζεται επιθετικά.

2)      Υπάρχει η άποψη, σύμφωνα με την οποία, οι κοινωνικές συνθήκες είναι αυτές που κάνουν τον άνθρωπο επιθετικό.

Συνδυαστικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο άνθρωπος, όντας από τη φύση του καλός και κακός, διαμορφώνει και καλλιεργεί τις δυνάμεις του ανάλογα με τα κοινωνικά δεδομένα.

Αιτίες πολέμου

• Η υπεράσπιση ή η τάση επέκτασης των οικονομικών συμφερόντων (για

παράδειγμα, ιδιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών, άνοιγμα νέων αγορών

για βιομηχανικά προϊόντα, οικονομική ύφεση στη «μητρόπολη»-χώρα)

• Η διαπλοκή μεταξύ οικονομικής (βιομηχανίας όπλων), πολιτικής και

στρατιωτικής ηγεσίας των κρατών

• Η κρίση ηθικών αξιών, ο ατομικισμός
• Οι εθνικιστικές τάσεις σε πολλές περιοχές του κόσμου
• Ο θρησκευτικός φανατισμός
• Η συνεχιζόμενη εκμετάλλευση κρατών του Τρίτου Κόσμου (π.χ. Αφρική, Ασία) από αναπτυγμένες, που συσσωρεύει αθλιότητα, καταπίεση και τρομερές κοινωνικές ανισότητες
• Η προσπάθεια κρατών να επιβάλλουν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα
• Οι πρωτοφανείς ανακατατάξεις στην παγκόσμια πολιτική σκηνή και η

επεκτατική πολιτική ορισμένων νεοεμφανιζόμενων κρατιδίων που επιζητούν τον αναγκαίο για την ανάπτυξή τους ζωτικό χώρο

Συνέπειες  πολέμου

• Ο  πόλεμος  φέρνει  μόνο  καταστροφή  και  όλεθρο, θάνατο  και  φρίκη. Οι  κοινωνίες  αποδεκατίζονται  και  η  αξία  της  ανθρώπινης  ζωής  ευτελίζεται.
• Ο  άνθρωπος  θηριοποιείται, το  οικοδόμημα  του  πολιτισμού  του  καταστρέφεται, η  οικονομία  καταβαραθρώνεται, ενώ  οι  τέχνες  και  οι  επιστήμες  στασιμοποιούνται.
• Απειλείται  οικολογική  καταστροφή, που  θα  είναι  ολική  με  τη  χρήση  των  σύγχρονων  ατομικών  και  χημικών  όπλων.
• Γενικότερα, η  απειλή  ενός  πολέμου  καλλιεργεί  την  ανασφάλεια  και  την  απαισιοδοξία  για  το  μέλλον  και  την  επιδίωξη  του  υλικού  ευδαιμονισμού, παραλύει  την  ανθρώπινη  ενεργητικότητα  και  γενικά  οδηγεί  σε  σπασμωδικές  ενέργειες  και  σε  παθητικότητα.

Μέτρα  για  τη  διαφύλαξη  της  ειρήνης

• Σταδιακός  στρατιωτικός  αφοπλισμός.
• Συστηματική  ενημέρωση  για  τις  καταστροφικές  συνέπειες  του  πολέμου.
• Μαζικές  κινητοποιήσεις  από  όλους  τους  φορείς.
• Ειρηνική  διευθέτηση  προβλημάτων  ανάμεσα  στις  χώρες.
• Αποφυγή  της  παραπληροφόρησης  που  οδηγεί  στον  εθνικισμό.