Ιστορία Β' Γυμνασίου - Η ενετική οικονομική διείσδυση και το σχίσμα των Εκκλησιών

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟΥΣ ΒΕΝΕΤΟΥΣ

-          Οι Νορμανδοί της Ιταλίας είχαν αποβιβαστεί στην Ήπειρο και σκόπευαν να βαδίσουν εναντίον της Κωνσταντινούπολης.

-          Ο Αλέξιος Α’ για να τους αντιμετωπίσει, ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών.

-          Με τη βοήθεια του πανίσχυρου βενετικού στόλου, οι Βυζαντινοί νίκησαν τους Νορμανδούς.

-          Ο Αλέξιος το 1082, για να ανταμείψει τους Βενετούς, τους έδωσε με χρυσόβουλο (επίσημη έγγραφη συμφωνία, υπογεγραμμένη από τον αυτοκράτορα και σφραγισμένη με χρυσή βούλα) τα ακόλουθα προνόμια :

1.      Παραχώρησε τίτλους και χρήματα στους άρχοντες της Βενετίας (εκκλησιαστικούς και κοσμικούς)

2.      Παραχώρησε σκάλες (=αποβάθρες) και εμπορικά καταστήματα στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης στους εμπόρους της Βενετίας.

3.      Επέτρεψε στους Βενετούς να εμπορεύονται ελεύθερα, χωρίς να πληρώνουν δασμούς, σε όλα τα βυζαντινά λιμάνια.

-          Τα αποτελέσματα της συμφωνίας :

·         Το Βυζάντιο παραιτήθηκε από όλα τα φορολογικά, ναυτιλιακά και οικονομικά του δικαιώματα, που δόθηκαν στους Βενετούς ως προνόμια.

·          Οι Βενετοί διείσδυσαν οικονομικά και έφτιαξαν μια πανίσχυρη αποικιακή αυτοκρατορία στην Ανατολή.

·         Το Βυζάντιο έχασε το ρόλο του μεσάζοντα ανάμεσα στους Άραβες και τη Δυτική Ευρώπη. Αυτό το ρόλο θα τον έπαιζαν πια οι Βενετοί.

-          Οι επόμενοι αυτοκράτορες προσπάθησαν να αλλάξουν την κατάσταση :

Α) δημεύοντας τις περιουσίες των Βενετών και υποκινώντας βιαιότητες του πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης εναντίον τους.

Β) Δίνοντας προνόμια και στις άλλες ανταγωνίστριες ιταλικές πόλεις (Πίζα και Γένουα) : αυτό το μέτρο εφάρμοσε κυρίως ο Μανουήλ Κομνηνός, πετυχαίνοντας έτσι να διχάσει τους αντιπάλους του.

ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

Στα χρόνια του Κωνσταντίνου Θ’ (1042-1055) η παλιά αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης οδηγήθηκε στη ρήξη. Οι σχέσεις μεταξύ των Πατριαρχείων Ρώμης και Κωνσταντινούπολης διακόπηκαν πλήρως. Στο πλευρό του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης συντάχθηκαν τα πατριαρχεία Αντιόχειας, Ιεροσολύμων και Αλεξάνδρειας. Αυτό το γεγονός ονομάστηκε Σχίσμα των δύο Εκκλησιών.

Πώς οδηγηθήκαμε στο Σχίσμα;

Παπική πρεσβεία με αρχηγό τον καρδινάλιο Ουμβέρτο ήρθε στην Κωνσταντινούπολη για να συζητήσει με τον πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο την επίλυση των διαφορών των δύο πατριαρχείων. Η αλαζονεία των διαπραγματευτών οδήγησε σε οριστική ρήξη μεταξύ των δύο εκκλησιών (την Ορθόδοξη και τη Ρωμαιοκαθολική). Οι σύγχρονοι δεν αντιλήφθηκαν τη σημασία των γεγονότων που έμελλαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις για το μέλλον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης