Ιστορία Β' Γυμνασίου : Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ' και η αυγή της Νέας Εποχής

Η ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΜΟΡΙΟΥ ή ΦΡΥΓΙΚΗ ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ

1. ΜΙΧΑΗΛ Β’ (ο τραυλός) : 820-829

2. ΘΕΟΦΙΛΟΣ : 829-842

3. ΜΙΧΑΗΛ Γ’ (ο μέθυσος) : 842-867

ΜΙΧΑΗΛ Β’
820 25 Δεκεμβρίου: Ο Μιχαήλ Β΄ (ο Τραυλός) στέφεται αυτοκράτορας μετά τη δολοφονία του Λέοντα Ε΄ (Παρά την φιλία και τις ανταμοιβές του Λέοντα, ο Μιχαήλ διακατεχόταν από την ιδέα να τον αντικαταστήσει στον θρόνο. Σύμφωνα με τους χρονογράφους, ο Μιχαήλ είχε χαρακτήρα απαίσιο και γλώσσα. Κατηγορήθηκε για έγκλημα αλλά κατόρθωσε ν’ απαλλαγεί και ο Λέων τον διατήρησε στα αξιώματά του. Δεν σταμάτησε όμως ο Μιχαήλ να μιλά εναντίον του Λέοντα και να κατηγορεί την βασίλισσα για έκνομες σχέσεις. Ο Λέων προσπάθησε να τον νουθετήσει ο ίδιος, αναθέτοντας και σε άλλους να τον συνετίσουν, αλλά μάταια. Τελικά στις 24 Δεκεμβρίου του 820 ο Μιχαήλ κρίθηκε ένοχος εσχάτης προδοσίας και καταδικάστηκε να καεί αμέσως ζωντανός στα λουτρά των ανακτόρων. Αλλά η βασίλισσα Θεοδοσία ζήτησε από τον Λέοντα να μη βάψει τα χέρια του στο αίμα την μέρα των Χριστουγέννων, κι επί πλέον να συνεχιστεί η ανάκριση και ν’ αποκαλυφθούν οι συνένοχοι του Μιχαήλ. Ο Λέων δέχθηκε και φυλάκισε τον Μιχαήλ σ’ ένα δωμάτιο του παλατιού, κρατώντας επάνω του τα κλειδιά των δεσμών. Ο Μιχαήλ όμως βρήκε τρόπο να επικοινωνήσει με τους συνενόχους του εκείνο το ίδιο βράδυ της 24ης Δεκεμβρίου, και τους απείλησε ότι αν δεν έκαναν κάτι για να τον σώσουν θα τους κατονόμαζε στον αυτοκράτορα. Τα χαράματα της 25ης οι συνωμότες, συνεννοημένοι με συνενόχους τους μέσα στο παλάτι, ήρθαν μεταμφιεσμένοι σε ιερείς και ψάλτες στο παρεκκλήσι των ανακτόρων, όπου ήξεραν ότι θα έλθει και ο Λέων για να ψάλλει, όπως συνήθιζε. Όταν ακούστηκε το σύνθημα, που ήταν ο ύμνος που άρεσε στον Λέοντα να ψάλλει, οι συνωμότες όρμησαν και τον κατακρεούργησαν. Ύστερα ανέβασαν τον Μιχαήλ, αλυσοδεμένο ακόμη, στον θρόνο, τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα σαν Μιχαήλ Β' και εξόρισαν την οικογένεια του Λέοντα στο νησί Πρώτη. Στην Πρώτη παίχτηκε η τελευταία σκηνή του δράματος. Όπως έγινε και με τα παιδιά του προκατόχου του Μιχαήλ Α', οι τέσσερις γιοί του Λέοντα, μεταξύ αυτών και ο πρώην συναυτοκράτορας Συμβάτιος, ευνουχίστηκαν για να μη μπορέσουν να διεκδικήσουν, μελλοντικά, το θρόνο (το νεότερο από αυτά πέθανε από το τραύμα). Όλη η οικογένεια, συμπεριλαμβανόμενης της δεύτερης γυναίκας του Λέοντα, Θεοδοσίας, κλείστηκε σε μοναστήρια των νησιών Πρώτη και Χάλκη)
824 Άραβες από την Ισπανία ιδρύουν στην Κρήτη εμιράτο.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

829 Οκτώβριος: Ο Θεόφιλος (γιός του Μιχαήλ Β’) παραμένει μόνος αυτοκράτορας (ήδη από το 821 ήταν συναυτοκράτορας) του Βυζαντίου μετά το θάνατο του πατέρα του.

830 Στο έτος αυτό ανάγεται το επεισόδιο ανάμεσα στον αυτοκράτορα Θεόφιλο, ο οποίος αναζητούσε σύζυγο, και την ωραία και ευφυέστατη υποψήφια Εικασία ή Κασσιανή. Συγκεκριμένα, όταν ο Θεόφιλος, απευθυνόμενος σε αυτή, λέει ότι «εκ γυναικός ερρύη τα φαύλα», δηλαδή από τη γυναίκα πηγάζουν τα χειρότερα, έχοντας προφανώς στο μυαλό του την Εύα, η περήφανη και ετοιμόλογη Εικασία του απαντά «αλλά και διά γυναικός πηγάζει τα κρείττονα», δηλαδή και από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα, έχοντας στο μυαλό της την Παναγία. Τελικά ο Θεόφιλος προτιμά την πονηρή Θεοδώρα από την Παφλαγονία.

837 Ο Φώτιος (μετέπειτα Πατριάρχης) συγγράφει τη Μυριόβιβλο (περιέχει 300 φιλολογικά δοκίμια για αρχαία έργα)

838 Οι Άραβες καταλαμβάνουν το Αμόριο, γενέθλια πόλη της ομώνυμης δυναστείας (12 Αυγούστου του 838). Ο Θεόφιλος προσπαθεί να κινητοποιήσει τους χριστιανούς της Ανατολής και της Δύσης σε μια γενική συμμαχία κατά του Ισλάμ.

ΜΙΧΑΗΛ Γ’ : «η αυγή της Νέας Εποχής»

842 Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Θεόφιλος. Τον διαδέχονται ο γιος του Μιχαήλ Γ΄ (ο Μέθυσος) και η σύζυγός του Θεοδώρα. Με το θάνατο του Θεόφιλου καταρρέει ολοκληρωτικά και η Εικονομαχία (843). Η Θεοδώρα θα παραμείνει στο θρόνο ως συναυτοκράτειρα του ανήλικου γιου της Μιχαήλ μέχρι το 856.

859 Αρχίζει η βυζαντινή αντεπίθεση κατά των Αράβων : ο βυζαντινός στρατός περνάει τον Ευφράτη και νικά μετά από τέσσερα χρόνια τον εμίρη της Μελιτηνής (863) : οι πόλεμοι εναντίον των Αράβων έδωσαν υλικό για τη δημιουργία της βυζαντινής επικής ποίησης (ανώνυμοι ποιητές εξυμνούσαν τα κατορθώματα ακριτών (= συνοριοφυλάκων)). Αξιοσημείωτο είναι το έπος που εξυμνεί τα κατορθώματα του Αρμούρη. Τα ποιήματα αυτά, σύμφωνα με τον λόγιο Αρέθα (μέσα 9^ου, αρχές 10^ου αιώνα) τα έψαλλαν τραγουδιστές περιφερόμενοι στις επαρχίες της Μ. Ασίας (θυμηθείτε τους ραψωδούς!) και είναι τα σημαντικότερα δείγματα της λαϊκότροπης ή δημώδους λογοτεχνίας, που αναπτύχθηκε παράλληλα με τη λόγια Γραμματεία.

863 Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος πηγαίνουν στη Μοραβία και την Παννονία για να διαδώσουν το χριστιανισμό στους Σλάβους αυτών των περιοχών (πατριάρχης ήταν τότε ο Φώτιος).

 Ανακαινίζεται το Πανδιδακτήριο της Μαγναύρας. (Στο Πανεπιστήμιο υπήρχαν σχολές φιλοσοφίας, γεωμετρίας, αστρονομίας και γραμματικής). Τη διεύθυνση του οποίου αναλαμβάνει ο Λέων ο Μαθηματικός (είχε μεγάλη φήμη τότε ως επιστήμονες και γι’ αυτό είχε προσκληθεί προηγουμένως στη Βαγδάτη από τον χαλίφη, πρόσκληση που όμως δεν αποδέχτηκε). Το Πανδιδακτήριο προετοίμασε την αναβίωση των αρχαίων γραμμάτων που έγινε αργότερα, στην εποχή του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου (908-920).

864 Βυζαντινός επίσκοπος που στάλθηκε από την Κωνσταντινούπολη βαφτίζει τον τσάρο των Βουλγάρων Βόγορη, ο οποίος λαμβάνει το χριστιανικό όνομα Μιχαήλ.

865 Ο παρακοιμώμενος Βασίλειος δολοφονεί τον καίσαρα Βάρδα.

866 Ο Βασίλειος Α΄ αναγορεύεται συμβασιλέας του Μιχαήλ Γ΄.

867: Ο Βασίλειος Α΄ αναγορεύεται -αφού πρώτα δολοφονεί τον Μιχαήλ- μόνος αυτοκράτορας του Βυζαντίου .Σχίσμα ανάμεσα στη Δυτική και την Ανατολική Εκκλησία.

Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης