Ημερολόγιο

Η σελίδα μου στο facebook

Σαν σήμερα

Σάββατο 18 Απριλίου 2015

Ιστορία Β' Γυμνασίου - Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο

Ιστορία Β' Γυμνασίου -Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο

 


Η οικογενειακή ζωή
Ο γάμος : Η μικρότερη ηλικία που μπορούσαν να παντρευτούν οι Βυζαντινοί σύμφωνα με το νόμο ήταν : 12 χρονών για τα κορίτσια και 14 για τα αγόρια. Πριν από το γάμο γίνονταν αρραβώνες και υπογραφόταν ένα συμβόλαιο που καθόριζε την προίκα της νύφης και τα δώρα του γαμπρού. Μετά τον γάμο γινόταν γλέντι στο σπίτι του γαμπρού.
Το διαζύγιο : Το κράτος επέτρεπε το διαζύγιο αν συμφωνούσαν και ο γαμπρός και η νύφη. Η Εκκλησία ήταν αντίθετη στα διαζύγια.
Η γυναίκα : Είχε λιγότερα δικαιώματα από τον άνδρα και συμμετείχε ελάχιστα στην κοινωνική ζωή. Πολύ συχνά όμως είχε τον 1ο ρόλο μέσα στην οικογένεια. Όταν έβγαινε εκτός σπιτιού σκέπαζε το πρόσωπό της (αν ήταν πλούσια, τη συνόδευε πάντα στις εξόδους της ένας δούλος). Δε συμμετείχε σε δημόσιες τελετές. Η θέση της βελτιώθηκε μετά τον 11ο αιώνα (έπαιρνε μέρος στα κοινά και μπορούσε να μορφωθεί).
Τα παιδιά : Η γέννηση ενός παιδιού ήταν πολύ ευχάριστο γεγονός. Στην αρχή δεν υπήρχαν επώνυμα, αλλά το πατρώνυμο σε γενική (π.χ. Θεόφιλος Λέοντος). Αργότερα, αρχικά στις αριστοκρατικές οικογένειες (π.χ. Κομνηνοί, Παλαιολόγοι) καθιερώθηκε το επώνυμο. Η οικογένεια φρόντιζε το παιδί (η μητέρα για παράδειγμα του διάβαζε παραμύθια ή ιστορίες από την Αγία Γραφή). Αφού περνούσαν τα πρώτα τους χρόνια μέσα στην οικογένεια, στη συνέχεια τα παιδιά μάθαιναν τα πρώτα τους γράμματα στο σχολείο.


Το σχολείο
Το βυζαντινό εκπαιδευτικό σύστημα ήταν συνέχεια του ελληνιστικού συστήματος. Υπήρχαν δύο κύκλοι σπουδών : 1) του γραμματιστή  (7-12 χρονών παιδιά) και 2) του γραμματικού (12 χρονών και πάνω παιδιά). Τα μαθήματα που διδάσκονταν ήταν : ανάγνωση, γραφή, γραμματική, ρητορική, φιλοσοφία, αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία, μουσική, Όμηρο και άλλους κλασικούς και μεταγενέστερους συγγραφείς. Οι μαθητές πλήρωναν δίδακτρα (με τα οποία καλύπτονταν τα έξοδα των σχολείων). Δωρεάν σχολεία υπήρχαν για τα ορφανά, ενώ υπήρχαν και σχολεία εκκλησιαστικά. Όταν τελείωναν τις σπουδές τους στα σχολεία, όσοι ήθελαν και μπορούσαν οικονομικά, συνέχιζαν στο πανεπιστήμιο.

Η ασθένεια, η ιατρική και κοινωνική περίθαλψη, ο θάνατος
Σε κάθε πόλη της αυτοκρατορίας υπήρχε νοσοκομείο με αριθμό γιατρών ανάλογο με τον πληθυσμό της. Υπήρχαν και ιδιώτες γιατροί που δέχονταν τους ασθενείς στα ιατρεία τους ή τους επισκέπτονταν στα σπίτια. Πολλοί ασθενείς προσπαθούσαν να λύσουν τα προβλήματά τους με τη μαγεία (αν και η Εκκλησία αντιδρούσε). Υπήρχε μεγάλος ανταγωνισμός μεταξύ μαγείας και ιατρικής. Εκτός από νοσοκομεία, κάθε πόλη είχε πτωχοκομεία και ορφανοτροφεία που ιδρύονταν και συντηρούνταν από την Εκκλησία.

Η κατοικία
Τα σπίτια των πλουσίων στις πόλεις ήταν διώροφα. Υπήρχε στο ισόγειο μια κεντρική αίθουσα και γύρω γύρω δωμάτια (δωμάτιο με τζάκι, κουζίνα, πλυσταριό, λουτρό, παρεκκλήσι ή εικονοστάσι). Ο πάνω όροφος στηριζόταν από πέτρινες ή ξύλινες κολώνες. Σε αυτόν βρίσκονταν τα υπόλοιπα δωμάτια.
Αντίθετα, τα σπίτια των φτωχών ήταν μικρά, χωρίς ανέσεις.
Οι μεγαλοκτηματίες που ζούσαν στην επαρχία έμεναν μακριά από τα χωριά σε υπερπολυτελή σπίτια με εσωτερικούς κήπους και στοές.
Οι πλούσιοι χωρικοί ζούσαν σε διώροφα σπίτια. Στο ισόγειο ήταν το κοτέτσι, ο στάβλος και η αποθήκη, ενώ στον πάνω όροφο υπήρχαν τα δωμάτια.
Οι φτωχοί χωρικοί ζούσαν σε μικρά ισόγεια σπίτια με 2 συνήθως δωμάτια.

Η ενδυμασία και η μόδα
Οι Βυζαντινοί αγαπούσαν την καλή ενδυμασία και τα κοσμήματα.
Οι αστοί φορούσαν μακρύ χιτώνα με πολλές πτυχώσεις και μπότες δερμάτινες (τον χειμώνα) ή ανατολίτικα παπούτσια (το καλοκαίρι).
Οι χωρικοί φορούσαν στιχάρια (χιτώνες) συχνά χωρίς μανίκια, ζωσμένα στη μέση. Οι βράκες τους ήταν μακριές (ως τον αστράγαλο) και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι ή με ανοιχτά στη φτέρνα παπούτσια.
Οι γυναίκες φορούσαν πάνω από το στιχάριο ιμάτιο (μανδύα) με μακριά μανίκια, που κάλυπτε και το κεφάλι. Φρόντιζαν τα μαλλιά τους και φορούσαν μακιγιάζ. Οι πλούσιες φορούσαν πολυτελή μεταξωτά ή λινά υφάσματα.

Η διατροφή
Οι Βυζαντινοί νήστευαν αρκετές μέρες. Τις υπόλοιπες λάτρευαν το φαγητό. Οι πλούσιοι έτρωγαν αρκετά κρέατα, ορεκτικά, ψάρια, γλυκά και κρασί. Οι φτωχοί δεν είχαν πολλές επιλογές στη διατροφή τους.

Η ψυχαγωγία
Οι Βυζαντινοί διασκέδαζαν με ιεροτελεστίες, θρησκευτικές, κοινωνικές και λαϊκές γιορτές.
Οι κάτοικοι των πόλεων διασκέδαζαν στον Ιππόδρομο (εκεί εκτός από αρματοδρομίες, γίνονταν και θρησκευτικές πομπές, δημόσιες τελετές και θεατρικές παραστάσεις). Τις απόκριες μεταμφιέζονταν και παρήλαυναν στους δρόμους, ενώ στη νέα σελήνη άναβαν φωτιές στους δρόμους και οι νέοι πηδούσαν πάνω από αυτές. Συχνά πήγαιναν και σε ταβέρνες.
Στην επαρχία περίμεναν με ανυπομονησία τα ετήσια πανηγύρια. Εκεί συγκεντρώνονταν μάγοι, αστρολόγοι, θεραπευτές και θαυματοποιοί που συγκέντρωναν την προσοχή του κόσμου (παρά τις απαγορεύσεις της Εκκλησίας)

Ο μοναχισμός
Στην αρχή γινόταν ως αναχωρητισμός (ατομική αναχώρηση για κάποια έρημο ή ακατοίκητο μέρος, όπου επέβαλλαν το σώμα τους σε δοκιμασίες όπως η νηστεία, η συνεχής προσευχή και η αγρυπνία). Αυτοί οι μοναχοί ονομάστηκαν αναχωρητές, ερημίτες ή ασκητές.
Το μοναχικό κίνημα ξεκίνησε από την Αίγυπτο τον 4ο αιώνα μ.Χ. Υπήρχαν δύο μορφές : 1) η μοναχική (πρότυπο ο Άγιος Αντώνιος) και 2) η κοινοβιακή (ιδρυτής ο Παχώμιος). Στη συνέχεια ο μοναχισμός εξαπλώθηκε στην Εγγύς Ανατολή και σε όλο τον χριστιανικό κόσμο..
Ο κοινοβιακός μοναχισμός οργανώθηκε καλύτερα με την ίδρυση μοναστηριών. Ο επικεφαλής της μονής, ηγούμενος, είναι υπεύθυνος για την τήρηση των κανόνων στο μοναστήρι. Μετά το τέλος της Εικονομαχίας ο μοναχισμός γνώρισε ακμή και τα μοναστήρια αυξήθηκαν (περιοχές ολόκληρες στη Μ.Ασία καλύφθηκαν με μοναστήρια). Από τον 9ο αιώνα δημιουργήθηκε το σημαντικότερο μοναστικό κέντρο, το Άγιο Όρος με τα προνόμια που παραχώρησαν ο Βασίλειος Α’, ο Νικηφόρος Φωκάς, ο Ιωάννης Τζιμισκής και άλλοι.


Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης

Δες ακόμα :




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου